Okres świąteczny oraz końca roku to czas wzmożonych zakupów prezentowych. Pandemia raczej tego nie zmieniła w znaczącym stopniu. Kupując prezenty dla bliskich, czy dla siebie – w ramach wykorzystania prezentu w postaci gotówki – konsumenci zastanawiają się, co będzie w przypadku, gdy zakupiony prezent okaże się nietrafiony i powstanie konieczność jego zwrotu. Porady Powiatowego Rzecznika Konsumentów – aktualne na cały rok!
Aby odpowiedzieć na pytanie, czy można „zrezygnować” z zakupu, oddając towar do sklepu, trzeba ustalić, w jakim sklepie towar został kupiony. Czy w sklepie stacjonarnym, czy w sklepie internetowym.
Sklep stacjonarny
Zakup w sklepie stacjonarnym łączy się z ryzykiem, bowiem taki sklep nie ma żadnego obowiązku przyjęcia zwrotu. Jeśli niektóre sklepy to robią, to wynika tylko i wyłącznie z ich polityki zwrotów, czyli ukłonu wobec klienta. Tak więc, aby mieć pewność, czy możemy dokonać zwrotu towaru zakupionego stacjonarnie należy zapoznać się z taka polityka, względnie ustalić to indywidualnie ze sprzedawcą i mieć oczywiście dowód takich ustaleń (np. dopisek na paragonie, e’mail, sms itp.). Trzeba przy tym pamiętać, że to sklep ustala zasady. Może się okazać, że sklep ustali termin zwrotu, to czy towar mógł być użyty czy nawet rozpakowany przed zwrotem, czy z towarem trzeba zwrócić oryginała paragonu, a nawet sposób zwrotu ceny. Niektóre sklepy zwracają pieniądze jedynie na kartę podarunkową, która może mieć ustalony konkretny termin ważności. I wszystkie te wytyczne sprzedawcy kupującego konsumenta obowiązują. Należy ich przestrzegać.
Inna sytuacja dotyczy zakupów w sklepach internetowych. Zgodnie z przepisałem art. 27 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz. U. z 2020, poz. 287 z późn. zm.) konsument, który zawarł umowę na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa, może w terminie 14 dni odstąpić od niej bez podawania przyczyny. Jest to nasze prawo jako konsumentów. Ustawa przewiduje nieliczne wyjątki od prawa odstąpienia. Są to m.in. sytuacje takie jak:
– w której przedmiotem świadczenia jest rzecz nieprefabrykowana, wyprodukowana według specyfikacji konsumenta lub służąca zaspokojeniu jego zindywidualizowanych potrzeb (np. kupiliśmy koszulkę za nadrukiem wykonanym z przesłanego przez nas zdjęcia);
– w której przedmiotem świadczenia jest rzecz dostarczana w zapieczętowanym opakowaniu, której po otwarciu opakowania nie można zwrócić ze względu na ochronę zdrowia lub ze względów higienicznych, jeżeli opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu (np. kupiliśmy maszynkę do golenia w plastikowym blisterze, który otworzyliśmy),
– w której przedmiotem świadczenia są nagrania dźwiękowe lub wizualne albo programy komputerowe dostarczane w zapieczętowanym opakowaniu, jeżeli opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu (tzw. klauzula celofanowa).
Konsument ma 14 dni na odstąpienie od umowy od dnia odbioru rzeczy. Do zachowania terminu wystarczy wysłanie oświadczenia przed jego upływem. Jeżeli przedsiębiorca zapewnia możliwość złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy drogą elektroniczną, konsument może także odstąpić od umowy:
1) przy wykorzystaniu wzoru formularza odstąpienia od umowy, stanowiącego załącznik do www. ustawy;
2) przez złożenie oświadczenia na stronie internetowej przedsiębiorcy.
4. Przedsiębiorca ma obowiązek niezwłocznie przesłać konsumentowi na trwałym nośniku potwierdzenie otrzymania oświadczenia o odstąpieniu od umowy złożonego drogą elektroniczną.
Po odstąpieniu od umowy powinniśmy zwrócić sprzedawcy towar, co do zasady płacąc za przesyłkę zwrotną. Sklep powinien zwrócić nam pieniądze niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia konsumenta o odstąpieniu od umowy. Pamiętajmy jednak, że jako Konsumenci ponosimy odpowiedzialność za zmniejszenie wartości rzeczy będące wynikiem korzystania z niej w sposób wykraczający poza konieczny do stwierdzenia charakteru, cech i funkcjonowania rzeczy. Mówiąc prosto: jeśli użyliśmy rzecz bardziej, niż jest to przyjęte w zwyczaju przy sprawdzeniu rzeczy przy zakupie stacjonarnym powinniśmy liczyć się z tym, że sprzedawca może zażądać odszkodowania za zmniejszenie wartości rzeczy. Jednak taka sytuacja nie będzie miała miejsca jeśli jedyną zmianą dokonana w rzeczy będzie nieznaczne uszkodzenie opakowania.
Marek Radwański
Powiatowy Rzecznik Konsumentów w Poznaniu
Biuro Powiatowego Rzecznika Konsumentów
