Renciści i wcześniejsi emeryci, którzy w ubiegłym roku dorabiali do swoich świadczeń, muszą do 28 lutego powiadomić ZUS o dodatkowych przychodach osiągniętych w 2022 r. Informacja ta jest niezbędna, aby ZUS mógł ustalić, czy wypłacał świadczenie w prawidłowej wysokości. Warto też poznać aktualne stawki emerytalno-rentowe oraz wysokość waloryzacji.
Chodzi o przychody, od których składki na ubezpieczenia społeczne są obowiązkowe np. z umowy o pracę, zlecenia, czy działalności gospodarczej. Rozliczeniu podlegają również przychody z pracy za granicą, czy z tytułu bycia członkiem rady nadzorczej.
Renciści i emeryci, którzy nie ukończyli powszechnego wieku emerytalnego (60 lat kobieta/65 lat mężczyzna), a osiągnęli w zeszłym roku dodatkowy przychód, są zobowiązani do końca lutego dostarczyć do ZUS zaświadczenie z zakładu pracy o swoich przychodach z 2022 roku, najlepiej w rozbiciu na poszczególne miesiące. Osoby, które prowadzą własną działalność gospodarczą, składają samodzielne oświadczenie. Ich przychodem jest deklarowana podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne – informuje Marlena Nowicka – rzeczniczka prasowa ZUS w Wielkopolsce.
Informacja ta jest potrzebna, aby ZUS mógł ustalić, czy w ubiegłym roku wypłacał świadczenie we właściwej wysokości, ponieważ wcześniejszych emerytów i rencistów obowiązują limity
w dorabianiu do świadczeń. ZUS może zmniejszyć wypłacaną emeryturę lub rentę, gdy przychód z dodatkowych źródeł przekroczy 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Wypłata świadczenia może być również zawieszona, jeśli przekroczenie będzie wyższe niż 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia.
Aby ZUS mógł rozliczyć świadczenia w najkorzystniejszy sposób (rocznie lub miesięcznie), warto przedłożyć zaświadczenie o kwocie zarobków osiągniętych w poszczególnych miesiącach.
Na podstawie tych dokumentów ZUS porówna przychód z granicznymi kwotami przychodu dla
2022 r. albo kwotami przychodu dla poszczególnych miesięcy – dodaje rzeczniczka.
Ile mogliśmy zarobić w ubiegłym roku
| Okres | Kwoty równe 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia | Kwoty równe 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia |
| 1-2/2022 | 3 960,20 zł | 7 354,50 zł |
| 3-5/2022 | 4 196,60 zł | 7 793,70 zł |
| 6-8/2022 | 4 364,70 zł | 8 105,80 zł |
| 9-11/2022 | 4 309,40 zł | 8 003,20 zł |
| 12/2022 | 4 536,50 zł | 8 424,90 zł |
| Graniczne kwoty przychodu dla 2022 | 51 069,00 zł | 94 842,00 zł |
Kto nie musi rozliczać przychodu
Co do zasady emeryci, którzy ukończyli powszechny wiek emerytalny wynoszący 60 lat – kobiety, 65 lat – mężczyźni mogą dorabiać bez ograniczeń i nie muszą informować ZUS o zarobkach.
Jeśli jednak osiągnęli ten wiek w trakcie 2022 roku, to muszą rozliczyć się w ZUS z zarobków uzyskanych w miesiącach przed ukończeniem wieku emerytalnego.
Limity w dorabianiu nie dotyczą także osób pobierających rentę rodzinną, która kwotowo jest korzystniejsza od ustalonej emerytury z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego. Wysokością przychodów nie muszą przejmować się także osoby, które otrzymują emeryturę częściową, rentę inwalidy wojennego, inwalidy wojskowego, których niezdolność do pracy związana jest ze służbą wojskową lub rentę rodzinną po takim inwalidzie. Informacji o zarobkach nie muszą także składać uczniowie szkół ponadpodstawowych i studenci, którzy nie ukończyli 26 lat, a pobierają rentę rodzinną i są zatrudnieni na umowie zlecenia lub agencyjnej. Wyjątek stanowią uczniowie pobierający renty socjalne.
Od 1 marca emerytury i renty wyższe o 14,8 proc.
Świadczenia emerytalno-rentowe wypłacane przez ZUS co roku są waloryzowane. 1 marca wzrosną o 14,8 proc. W tym roku waloryzacja będzie kwotowo-procentowa z zastosowaniem gwarantowanej kwoty podwyżki 250,00 zł / 187,50 zł / 125,00 zł brutto.
Znamy już podwyżki dla emerytów i rencistów. 1 marca emerytury, renty oraz dodatki wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych wzrosną o 14,8 proc., nie mniej niż gwarantowana kwota podwyżki, która w zależności od pobieranego świadczenia wynosi 250,00 zł / 187,50 zł / 125,00 zł brutto.
Nie mniej niż 250 zł brutto otrzymają osoby pobierające renty rodzinne, renty socjalne, renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, osoby pobierające nauczycielskie świadczenie kompensacyjne oraz emeryci, którzy pobierają co najmniej najniższą gwarantowaną kwotę emerytury. Jeśli emerytura jest niższa niż ta kwota, tj. 1338,44 zł brutto, to świadczenie wzrośnie tylko o wskaźnik waloryzacji, czyli o 14,8 proc.
W przypadku renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy gwarantowana kwota podwyżki wynosi 187,50 zł brutto, a w przypadku emerytury częściowej 125 zł brutto.
Waloryzacja przeprowadzana jest z urzędu, co oznacza, że nie trzeba składać żadnego wniosku. Każdy emeryt i rencista otrzyma decyzję z ZUS z informacją o nowej wysokości swojego świadczenia. Tak jak w ubiegłym roku decyzję o nowej wysokości emerytury lub renty po waloryzacji oraz o przyznaniu tzw. „trzynastki” seniorzy otrzymają w jednej przesyłce pocztowej.
Waloryzacji podlegają wszystkie świadczenia emerytalno-rentowe, do których prawo powstanie do końca lutego 2023 roku. Jeśli z jakiegoś powodu wypłata świadczenia była zawieszona
(np. w związku z osiąganiem przychodu ponad 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia), to waloryzacja świadczenia będzie możliwa dopiero przy wznowieniu wypłaty świadczenia.
Minimalna emerytura w górę
Od marca wzrosną także najniższe gwarantowane kwoty świadczeń emerytalno-rentowych. Minimalna emerytura będzie wynosiła 1588,44 zł brutto, czyli o 250 zł więcej niż dotychczas.
Prawo do niej mają osoby, które mają wymagany staż ubezpieczeniowy (kobieta – co najmniej 20 lat, mężczyzna – co najmniej 25 lat). Do kwoty 1588,44 zł brutto wzrośnie również minimalna renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, renta rodzinna i renta socjalna. Natomiast minimalna renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy od marca będzie wynosiła 1191,33 zł brutto, a świadczenie przedemerytalne 1600,70 zł brutto.
Podwyżką objęte będą również dodatki i świadczenia pieniężne. Najpopularniejszy z nich- dodatek pielęgnacyjny wyniesie 294,39 zł.
Trzynastki w kwietniu
Zakład Ubezpieczeń Społecznych przygotowuje się też do wypłaty tzw. trzynastek. W tym roku to kwota 1588,44 brutto. Dodatkowe roczne świadczenie pieniężne otrzymają osoby pobierające m.in.: emerytury, renty, nauczycielskie świadczenia kompensacyjne, rodzicielskie świadczenia uzupełniające, świadczenia przedemerytalne i zasiłki przedemerytalne, a także świadczenie pieniężne przysługujące cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych.
Tzw. Trzynastkę świadczeniobiorcy dostaną pod warunkiem, że mają prawo do wypłaty jednego
z tych długoterminowych świadczeń na 31 marca. ZUS wypłaci trzynastki razem ze świadczeniami przysługującymi za kwiecień. To znaczy, że emeryci i renciści otrzymają jeden przekaz lub przelew, który będzie sumą ich comiesięcznego świadczenia i trzynastki.
Marlena Nowicka
regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie wielkopolskim
Źródło grafiki: <a href=’https://pngtree.com/so/two’>two png from pngtree.com/</a>
