Nie trzeba sięgać do materiałów źródłowych, do muzycznych encyklopedii, leksykonów, różnego rodzaju kompendiów, aby poczytać i zapoznać się z definicją, co się uwydatnia w pojęciu muzyka romska, a szerzej kultura. Mają one swoje własne opisane stylistyki, które odpowiednio mogą modulować poszerzające się trendy, konwencje stylistyczne, nurty. Przez dwadzieścia trzy lata ciechocińskich festiwali udało się wypracować tak szeroką formułę, która dociera do wszystkich, porywa do tańca i dzieci, średnie pokolenie i seniorów. Przez tyle lat dominowała prawdziwa muzyka romska. To najprawdziwsze granie i śpiewanie mogliśmy posłuchać jak brzmią stare bałkańskie i węgierskie rytmy.
Don Vasyl przez blisko pół wieku przyzwyczaja nas i przyczynia się do tego, żeby romskie tradycje ocalić od zapomnienia i uświadomić szczególnie młodemu pokoleniu, że tradycja jest bardzo ważna, nie tylko w romskim świecie, ale we wszystkich narodach. Przez lata wyprawował receptę, żeby pokazywana była kultura i muzyka z najodleglejszych stron świata. Dlatego zaprasza takich wykonawców, których już zna z innych tras koncertowych czy konfrontacji muzycznych, jacy pojawiają się na rynkach światowych. Żeby wspólnie się bawili, cieszyli, żeby ludzie ich poznali, mieli o Romach pozytywne zdanie. A nawet pokochali. Miłość przecież może być obustronna.
Za sprawą Don Vasyla, który jest niestrudzonym orędownikiem szeroko pojętej muzyki cygańskiej, zaprasza do udziału w tym festiwalu solistów i zespoły z różnych stron Europy i świata, aby dla wysmakowanej publiczności w romskich rytmach zaprezentować swój najwartościowszy repertuar. Motto tegorocznego festiwalu może się niektórym wydać przewrotne, gdyż brzmiało Z MUZYKĄ DO TAŃCA I DO RÓŻAŃCA, ale jest w tym głębszy sens. Bowiem wykonawcy zaprezentowali programy wokalno-taneczne, jak i takie z przesłaniem. Tak szeroki repertuar zaprezentowali zaproszeni przez Don Vasyla soliści i zespoły m.in. Elza, Monika Bagarova, Dziani, Vasyl Junior, Darek Kordek, Tobi King, Daniel, Sebi, M- Power, Mersztain Trio, Bracia Milov, Tsiaj Sila, Romanca, Dusi Band, Dawid Band, Cygańskie Książęta, Teatr Rada z Grodna i oczywiście Don Vasyl i Cygańskie Gwiazdy.
O zaproszonych na festiwal artystach tak mówi:
– Tacy instrumentaliści czują każdy rodzaj frazy, wiedzą z jakim smakiem i rozmachem grają, a przede wszystkim proponują dobrą tradycję muzyki cygańskiej w odświeżonej formie przetworzonej przez ich młodość, zapał i wspólne rozumienie muzyki w dur i moll.
Krzysztof Wodniczak
